Vrijdag 24 februari 19.00 uur > geannuleerd!!

Datum: 9 februari 2023
Bijeenkomst: 24 februari 2023
Van: Marinus Faasen

“Waar gaan we in het nieuwe jaar naar toe” was ooit een gevleugelde uitdrukking van Wim Kan. Is het overdreven wanneer we stellen dat we na WO2 nog niet eerder een jaar tegemoet moesten zien waarin die vraag op zo veel, zo niet alle deelgebieden van de maatschappij kan worden gesteld. Onzekerheid wordt met een hoofdletter geschreven én door de overheid bij voortduring aangejaagd.

Onzekerheid leidt tot angst en veel mensen zijn inmiddels buitenproportioneel angstig voor veel aspecten  van het leven. Wat betekenen de ontwikkelingen op de financiële markten? Hoe gaat het met de euro? Blijft mijn geld wel van mij. Krijgen we een steeds meer gecontroleerde samenleving? Kunnen onze kinderen later nog wel een woning krijgen? Wat betekent de oorlog tussen Rusland en Oekraïne voor ons? Voldoet de overheid nog wel aan haar zorgplicht tan aanzien van haar burgers, enz, enz.  Mensen willen zekerheid in hun leven, zeker weten dat ze gezond blijven, een inkomen hebben, een dak boven het hoofd, een bed om in te slapen en warmte.

Echter niet “zekerheid” is de constante factor in onze leven, maar “onzekerheid”. Dat is van alle tijden! We kunnen nog geen minuut toevoegen aan ons leven. De maakbaarheid van ons leven is net zo groot of klein als vroeger!

Betekent dat alles niet dat we, ondanks de omstandigheden waar we vaak ongevraagd mee worden geconfronteerd, het leven moeten vieren? Niet de omstandigheden bepalen hoe het met ons gaat, maar hoe we ons daartoe verhouden. Laat anderen ons niet de les lezen, ons vertellen wat we doen en laten moeten. Maak je eigen keuzes en wees daar trouw aan. Makkelijk gezegd? Misschien, maar in de kern komt het hier wel op neer. Dirk Witte (1885-1932) dichtte:

Je kop in de hoogte, je neus in de wind
En lap aan je laars hoe een ander het vindt!
Hou een hart vol van warmte en van liefde in je borst
Maar wees op je vierkante meter een vorst!
Wat je zoekt kan geen ander je geven!
Mens, durf te leven!

Om dat te kunnen, moeten we er op durven vertrouwen dat we goede, integere keuzes maken. Dat we onszelf op waarde weten te schatten.

Natuurlijk hebben we last van het toenemend framen en blamen. Het wegzetten van diegenen, die zich niet voegen naar het overheersend  overheidsnarratief. De steeds zichtbaarder houding van de Mainstreammedia waarin censuur de boventoon voert. Is dat domheid of slechtheid?

Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) opgehangen op last van Hitler schreef in zijn boek “Verzet en Overgave” daarover het volgende:

Domheid is een gevaarlijker vijand van het goede dan slechtheid. Tegen het kwade kun je protesteren, je kunt het ontmaskeren of desnoods met geweld verhinderen. Het kwaad dreigt altijd de kiem van ontbinding in zich, want het laat in de mens tenminste een gevoel van onbehagen achter. Tegen domheid zijn wij weerloos. Noch met protesten noch met geweld is hier iets te bereiken. Argumenten baten niet. Feiten die niet stroken met eigen vooroordeel kan men heel eenvoudig ongeloofwaardig noemen -in zulke gevallen wordt de domme mens zelfs kritisch- en feiten die niet te ontkennen zijn, kunnen opzij geschoven worden als niets zeggende uitzonderingen. Bovendien is de domme mens in tegenstelling tot de slechte mens, zeer tevreden met zichzelf.”

Maar Bonhoeffer zegt ook het volgende:

“Om te weten hoe wij domheid moeten benaderen moeten wij proberen haar wezen te begrijpen. Vaststaat dat domheid geen gebrek aan intelligentie is, maar een moreel tekort.” “Domheid schijnt eerder een sociologisch dan een psychologisch probleem te zijn. Het is het gevolg van bepaalde beïnvloeding door historische omstandigheden, het is een psychologisch bijverschijnsel van bepaalde sociale verhoudingen.” Bij nader inzien blijkt dat iedere sterke machtsontplooiing, politiek of religieus, een groot deel van de mensen met domheid slaat. De macht van de een vraagt om domheid van de ander.” “De domme mens leeft in een ban en is verblind, aangetast en in zijn wezen misbruikt.” Waar het omgaat is de vraag of de machthebbers meer verwachten van de domheid van de mensen dan van hun innerlijke zelfstandigheid en wijsheid.” Om dat laatste te bereiken zal de mens innerlijk bevrijd moeten zijn.

Deze gedachten van Dietrich Bonhoeffer lijken wel geschreven voor onze tijd. Er is dus weinig nieuws onder de zon (Prediker) en dat is een troostrijke gedachte. Je kan overigens dergelijke denkwijzen ook terug vinden in het boek “De psychologie van Totalitarisme” van Mattias Desmet. Een boek dat trouwens recent door de Universiteit van Gent als lesmateriaal is verboden.

Tot zo ver maar even als introductie voor onze gespreksavond op 24 februari, aanvang 19.30. Laten we, mede hopelijk geïnspireerd door het voorgaande, met elkaar in gesprek gaan over:

Immoreel - Moreel

Wantrouwen - Vertrouwen

Slavernij          - Vrijheid

Verborgenheid - Openheid

Onmacht     - Macht

Zwijgen - Spreken

Overtuigen - Getuigen

Dood - Opstaan